ปัญหาจากการสะพายเป้หนัก: ภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพของลูกรัก

ปัญหาจากการสะพายเป้หนัก: ภัยเงียบที่คุกคามสุขภาพกระดูกและกล้ามเนื้อของลูกรัก
บทความโดย บุญบัวคลินิก นวดจัดกระดูก เชียงใหม่

ทุกเช้าที่เราส่งลูกไปโรงเรียน เราอาจมองข้าม "เพื่อนคู่ใจ" ที่ลูกแบกติดหลังไปทุกวัน นั่นคือ กระเป๋าเป้นักเรียน ใบหนักอึ้ง ด้วยภาระหนังสือและอุปกรณ์การเรียนจำนวนมาก ทำให้กระเป๋าเป้กลายเป็นน้ำหนักที่เกินกำลังร่างกายเล็ก ๆ ของเด็ก ซึ่งก่อให้เกิด "ภัยเงียบ" ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพกระดูกและกล้ามเนื้อของลูกในระยะยาว

บทความนี้ได้รวบรวมประเด็นสำคัญที่ผู้ปกครองควรให้ความสนใจเกี่ยวกับผลกระทบจากการสะพายเป้หนัก เพื่อให้ลูกรักเติบโตอย่างมีสุขภาพดีและมีบุคลิกภาพที่สง่างาม

1. อาการปวดเรื้อรัง: สัญญาณเตือนที่ไม่ควรละเลย
 
เมื่อลูกต้องแบกกระเป๋าที่หนักเกินกว่าที่ร่างกายจะรับไหว กล้ามเนื้อบริเวณที่รองรับน้ำหนักจะถูกใช้งานหนักเกินไปจนเกิดการล้าและอักเสบ ผู้ปกครองมักจะได้ยินคำบ่นเหล่านี้:

ปวดคอ ปวดบ่า: น้ำหนักที่กดทับลงบนสายสะพายจะกดลงบนกล้ามเนื้อบริเวณบ่าและต้นคออย่างต่อเนื่อง ทำให้กล้ามเนื้อเกร็งตัวและเป็นสาเหตุของอาการปวดเรื้อรัง ซึ่งอาจส่งผลให้ในอนาคตกลับมาปวดซ้ำได้บ่อยครั้ง

ปวดหลังส่วนบนและส่วนล่าง: กระดูกสันหลังต้องแบกรับภาระที่เพิ่มขึ้น ทำให้กล้ามเนื้อหลังทำงานหนักเพื่อประคองท่าทางให้สมดุล อาการปวดหลังจึงเป็นปัญหาที่พบบ่อยในเด็กที่สะพายเป้หนัก

ปวดไหล่และสะบัก: โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากกระเป๋ามีขนาดใหญ่เกินไป หรือมีการจัดของที่ทำให้จุดศูนย์ถ่วงไม่สมดุล จะยิ่งเพิ่มภาระให้กล้ามเนื้อไหล่และสะบักมากขึ้น

 
2. ผลต่อโครงสร้างกระดูก: เสี่ยงกระดูกสันหลังผิดรูป
 

ผลกระทบที่น่ากังวลที่สุดคือการเปลี่ยนแปลงของ โครงสร้างกระดูกสันหลัง ในขณะที่ร่างกายของเด็กกำลังเจริญเติบโต กระดูกสันหลังยังอ่อนและยืดหยุ่น การถูกกดทับหรือรับน้ำหนักที่ไม่สมดุลเป็นเวลานานอาจนำไปสู่ความผิดปกติของบุคลิกภาพและโครงสร้างที่แก้ไขได้ยาก:

• หลังค่อม (Kyphosis): เพื่อชดเชยน้ำหนักกระเป๋าที่ดึงไปด้านหลัง เด็กจะโน้มตัวไปข้างหน้าโดยไม่รู้ตัว ทำให้เกิดลักษณะหลังที่โค้งงอมากกว่าปกติ
  
  
• กระดูกสันหลังคด (Scoliosis): การสะพายกระเป๋าด้วยสายเดียว หรือการที่น้ำหนักในกระเป๋าไม่สมดุล ทำให้กล้ามเนื้อหลังทั้งสองข้างทำงานไม่เท่ากัน ร่างกายจะพยายามปรับสมดุลด้วยการเอียงตัว ส่งผลให้กระดูกสันหลังเกิดการคดงอตามมาได้ ซึ่งถึงแม้บางรายงานจะระบุว่าการแบกเป้หนักไม่ใช่สาเหตุหลักของโรคกระดูกสันหลังคดแท้จริง แต่ก็เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดภาวะกระดูกสันหลังคดตามหน้าที่ (Functional Scoliosis) และทำให้บุคลิกภาพเสียไป
  
  
• ผลกระทบต่อพัฒนาการความสูง: การที่กระดูกสันหลังต้องแบกรับน้ำหนักมากเกินไปเป็นเวลานานอาจส่งผลกระทบต่อการเติบโตและการยืดตัวของกระดูก ซึ่งในระยะยาวอาจมีผลต่อพัฒนาการความสูงของเด็กได้

• เลือกกระเป๋าแบบสะพายหลัง 2 สาย: และควรใช้สายสะพายทั้งสองข้างเสมอ เพื่อให้แรงกดกระจายทั่วถึง ไม่ควรสะพายไหล่เดียว เพราะจะทำให้ร่างกายเสียสมดุล
• สายสะพายต้องกว้างและมีวัสดุเสริม: ควรเลือกกระเป๋าที่มีสายสะพายกว้างอย่างน้อย 6 เซนติเมตร และมีฟองน้ำนุ่มบุไว้ เพื่อช่วยกระจายแรงกดบริเวณบ่า
• ปรับความยาวสายให้เหมาะสม: ควรปรับสายสะพายให้กระเป๋าแนบชิดกับหลัง และ ก้นกระเป๋าไม่ควรอยู่ต่ำกว่าระดับเอว เพราะหากกระเป๋าห้อยต่ำจะยิ่งเพิ่มแรงดึงทำให้เด็กต้องเอนตัวไปข้างหน้ามากขึ้น
• ขนาดเหมาะสมกับตัวเด็ก: กระเป๋าไม่ควรสูงเกินบ่าและไม่กว้างเกินไหล่ของเด็ก เพื่อให้กระเป๋าแนบกับหลังได้พอดี

 
3.3. การจัดกระเป๋าและการยกที่ถูกต้อง
 

• จัดตารางเรียน: สอนให้ลูกจัดกระเป๋าตามตารางเรียนและนำไปเฉพาะหนังสือที่จำเป็นในแต่ละวันเท่านั้น
• ใส่ของหนักไว้ด้านใน: ควรจัดวางสิ่งของที่มีน้ำหนักมากที่สุด (เช่น หนังสือเรียน) ให้อยู่ แนบชิดกับหลัง เพื่อให้จุดศูนย์ถ่วงของกระเป๋าอยู่ใกล้กับร่างกายมากที่สุด ส่วนของเบาให้ไว้ด้านนอก
• ท่าทางการยก: สอนให้ลูก ยืนหลังตรงแล้วงอเข่า (เหมือนการยกของหนักทั่วไป) แทนการก้มหลังลงไปหยิบกระเป๋าจากพื้น เพื่อป้องกันการบาดเจ็บที่หลังในขณะที่ยก
• การใส่ใจในรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น น้ำหนักและวิธีการสะพายกระเป๋าเป้ของลูก คือการลงทุนที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเพื่อสุขภาพที่ดีและบุคลิกภาพที่สง่างามของพวกเขาในอนาคต

สำหรับผู้ปกครองที่ต้องการทราบวิธีการสะพายกระเป๋าอย่างละเอียดเพื่อป้องกันอาการปวดคอ ปวดไหล่ และหลังคด สามารถรับชมได้ที่ สะพายกระเป๋านักเรียนอย่างไร ไม่ให้ปวด : ปรับก่อนป่วย ซึ่งเป็นวิดีโอที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการปรับท่าทางการสะพายกระเป๋าที่ถูกต้อง.

สะพายกระเป๋านักเรียนอย่างไร ไม่ให้ปวด : ปรับก่อนป่วย (21 ก.ย. 63) - YouTube